Nasza to\u017csamo\u015b\u0107 sk\u0142ada si\u0119 w wielu system\u00f3w przekona\u0144, kt\u00f3re cz\u0119sto s\u0105 ze sob\u0105 w bardzo g\u0142\u0119bokim konflikcie.\u00a0 Trudno sobie wyobrazi\u0107\u00a0 jak liczn\u0105 \u201erodzin\u0105\u201d s\u0105 nasze wewn\u0119trzne systemy przekona\u0144. Jest to dotkliwie zauwa\u017calne zw\u0142aszcza w sytuacji konfliktu wewn\u0119trznego, w kt\u00f3rym trudno nam podj\u0105\u0107 decyzj\u0119. \u00a0\u00a0<\/p>\n

Jedna cz\u0119\u015b\u0107 pragnie podj\u0105\u0107 (albo wr\u0119cz przeciwnie) jakie\u015b dzia\u0142anie, druga powstrzymuje ten impuls za pomoc\u0105 rozs\u0105dnej argumentacji. Np. jedna cze\u015b\u0107 mnie chce rano spa\u0107, inna przypomina o czekaj\u0105cych obowi\u0105zkach.\u00a0 Toczymy w swoim umy\u015ble nieustanne dialogi. Je\u015bli nasze \u201epodosobowo\u015bci\u201d s\u0105 w konflikcie, ta ze stron, kt\u00f3ra jest chwilowo mocniejsza, wygrywa i kierunkuje nasze dzia\u0142anie. Oczywi\u015bcie, nie oznacza to ko\u0144ca rozdarcia. Ta strona, kt\u00f3ra zosta\u0142a pomini\u0119ta, pr\u0119dzej czy p\u00f3\u017aniej odezwie si\u0119 np. w postaci poczucia winy, smutku, z\u0142o\u015bci. Rozwi\u0105zaniem konfliktu jest integracja, czyli znalezienie wewn\u0119trznej perspektywy, kt\u00f3ra pozwala po\u0142\u0105czy\u0107 ze sob\u0105 sprzeczne tendencje.<\/p>\n

Kultura jako \u017ar\u00f3d\u0142o utraty kontaktu ze swoj\u0105 autentyczno\u015bci\u0105<\/strong><\/p>\n

Kultura, w kt\u00f3rej \u017cyjemy, na wiele sposob\u00f3w odcina nas od kontaktu z naszym \u201eautentycznym ja\u201d. Poprzez wychowanie dostajemy\u00a0 ogromn\u0105 liczb\u0119 przekaz\u00f3w, kt\u00f3re wprost lub nie wprost m\u00f3wi\u0105 nam, \u017ce to kim jeste\u015bmy nie jest wystarczaj\u0105co dobre i godne mi\u0142o\u015bci. Zachodnia cywilizacja socjalizuje ka\u017cde kolejne pokolenie w duchu zwalczania siedmiu grzech\u00f3w g\u0142\u00f3wnych. \u201ePycha, chciwo\u015b\u0107, nieczysto\u015b\u0107, gniew, ob\u017carstwo, zazdro\u015b\u0107 i lenistwo\u201d i cokolwiek si\u0119 kryje pod tymi okre\u015bleniami, nale\u017cy do cech, kt\u00f3rych trzeba si\u0119 wyzby\u0107.<\/p>\n

Jak pisz\u0105 Hall i Sidra Stone, tw\u00f3rcy metody voice dialogue<\/em>, pewne wzorce energii, kt\u00f3re przynosimy na \u015bwiat s\u0105 zbiorowo wydziedziczone (wyrzucone poza to\u017csamo\u015b\u0107, m\u00f3wi\u0105c innym j\u0119zykiem) za po\u015brednictwem kultury. Rodzina, w kt\u00f3rej si\u0119 wychowujemy jest bezpo\u015brednim narz\u0119dziem tej represji. Je\u015bli by\u0142a to rodzina, w kt\u00f3rej stosowano przemoc, represja bywa znacznie mocniejsza, a kontakt z \u201eodszczepionymi\u201d aspektami siebie ca\u0142kowicie zablokowany. Nasze \u201eautentyczne ja\u201d na pocz\u0105tku spontaniczne i swobodne, z czasem coraz g\u0142\u0119biej chowa si\u0119 pod mask\u0105 dostosowania, prowadzenie przejmuj\u0105 nasze \u201epodosobowo\u015bci\u201d przykrojone do oczekiwa\u0144 otoczenia. W nurcie psychologii procesu okre\u015blane jako \u201ewewn\u0119trzny krytyk\u201d, w metodzie voice dialogue \u201eObro\u0144ca-Kontroler\u201d.<\/p>\n

To ukrycie jest na tyle skuteczne, \u017ce w wi\u0119kszo\u015bci przypadk\u00f3w tracimy w doros\u0142ym \u017cyciu kontakt z \u017cywym i spontanicznym aspektem siebie. Uto\u017csamiamy si\u0119 z normami \u015bwiata, kt\u00f3re m\u00f3wi\u0105 \u201etrzeba co\u015b osi\u0105gn\u0105\u0107\u201d, \u201eby\u0107 jak inni\u201d, \u201eczego\u015b w \u017cyciu dokona\u0107\u201d itp. Kiedy nasze \u201dwewn\u0119trzne dziecko\u201d upomina si\u0119 o odpoczynek, przyjemno\u015b\u0107 czy po prostu przestrze\u0144 i uwag\u0119, zwykle spostrzegamy to jako problem. Nie lubimy tej uwa\u017canej za \u201ewadliw\u0105\u201d cz\u0119\u015bci siebie i podejmujemy z ni\u0105 walk\u0119. Uczymy si\u0119 traktowa\u0107 swoj\u0105 emocjonalno\u015b\u0107, spontaniczno\u015b\u0107, seksualno\u015b\u0107, kreatywno\u015b\u0107 z perspektywy surowego rodzica, kt\u00f3ry karze dziecko za niepos\u0142usze\u0144stwo wobec spo\u0142ecznie akceptowanych zasad poczuciem winy, wstydem, z\u0142o\u015bci\u0105 na siebie. Trac\u0105c w ten spos\u00f3b kontakt z woln\u0105 i spontaniczn\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 siebie, tracimy bezpowrotnie mo\u017cliwo\u015b\u0107, odkrycia kim w pe\u0142ni jeste\u015bmy i po prostu cieszenia si\u0119 \u017cyciem, kt\u00f3re jest.<\/p>\n

Ka\u017cdy aspekt naszego wewn\u0119trznego \u015bwiata ma swoj\u0105 racj\u0119 bytu. Problemem (z mojej perspektywy) jest to, \u017ce stajemy si\u0119 w doros\u0142ym \u017cyciu zbyt jednostronni\/e w swojej percepcji siebie. W medycynie chi\u0144skiej uwa\u017ca si\u0119, \u017ce ka\u017cda nier\u00f3wnowaga pr\u0119dzej czy p\u00f3\u017aniej doprowadzi do choroby. \u201eChorob\u0105\u201d mo\u017ce by\u0107 zar\u00f3wno nadmierna dominacja \u201epodosobowo\u015bci\u201d dzieci\u0119cej i brak dojrza\u0142ego aspektu \u201edostosowanego\u201d, jak i odwrotnie. W naszej kulturze\u00a0 cierpimy zwykle z tego drugiego powodu.<\/p>\n

\u201eKrytyk wewn\u0119trzny\u201d <\/strong><\/p>\n

Jednym z najg\u0142o\u015bniejszych i najmocniejszych \u00a0g\u0142os\u00f3w wchodz\u0105cy w sk\u0142ad naszej \u201edostosowanej\u201d cz\u0119\u015bci jest krytyk. \u201eKrytyk wewn\u0119trzny\u201d to zestaw przekona\u0144 pochodz\u0105cy bezpo\u015brednio z historii osobistej (przekazy rodzic\u00f3w, opiekun\u00f3w, wa\u017cnych os\u00f3b itp.) lub (po\u015brednio) stanowi\u0105cych \u201eprawd\u0119\u201d kulturow\u0105, , kt\u00f3re okre\u015blaj\u0105 nasz\u0105 to\u017csamo\u015b\u0107 w granicach akceptowanych przez otoczenie. W do\u015bwiadczeniu wewn\u0119trznym to przekonania, kt\u00f3re w surowy, oceniaj\u0105cy i por\u00f3wnuj\u0105cy spos\u00f3b opisuj\u0105 nasze w\u0142a\u015bciwo\u015bci, cechy wygl\u0105du, charakteru, dzia\u0142ania itp. Krytyk cz\u0119sto zaczyna si\u0119 od s\u0142\u00f3w: \u201eJestem zbyt\u2026\u201d, \u201eJestem niewystarczaj\u0105co\u2026\u201d, \u201eNie umiem\u2026\u201d, \u201eNawet je\u015bli teraz mi si\u0119 uda\u0142o, to nast\u0119pnym razem\u2026\u201d, \u201eNie zas\u0142uguj\u0119 na\u2026\u201d, \u201eInni s\u0105 lepsi w \u2026\u201d. Krytyk wewn\u0119trzny jest aspektem naszego wewn\u0119trznego \u201eja\u201d, kt\u00f3re w swojej intencji ma s\u0142u\u017cy\u0107 ochronie, stara si\u0119 strzec naszego przetrwania w \u015bwiecie niczym surowy rodzic za pomoc\u0105 \u00a0nieustannego \u201edopasowywania\u201d do wymaga\u0144 otoczenia. Dzia\u0142a niczym osobisty policjant, kt\u00f3ry nieustannie wypatruje r\u00f3\u017cnych zagro\u017ce\u0144 i arbitralnie ustala, najw\u0142a\u015bciwsze sposoby ochrony. Kontroluje nasze zachowanie poprzez wytworzenie wewn\u0119trznego systemu zasad, kt\u00f3re maj\u0105 s\u0142u\u017cy\u0107 dostosowaniu do wymog\u00f3w \u015bwiata i naszemu przetrwaniu. Z czasem, ten kontroluj\u0105cy g\u0142os tak mocno si\u0119 w nas \u201erozrasta\u201d, \u017ce potrafi \u201ezag\u0142uszy\u0107\u201d inne aspekty naszego wewn\u0119trznego \u015bwiata \u2013 nasze emocje, potrzeby cia\u0142a, spontaniczne impulsy\u2026 To co w zamierzeniu jest wewn\u0119trzn\u0105 struktur\u0105 s\u0142u\u017c\u0105c\u0105 ochronie, zamienia si\u0119 bardzo cz\u0119sto w doros\u0142ym \u017cyciu w wi\u0119zienie.<\/p>\n

Przemoc w rodzinie \u2013 jak najbli\u017csze nam osoby wzmacniaj\u0105 wewn\u0119trzny g\u0142os krytyczny <\/strong><\/p>\n

G\u0142os \u201ewewn\u0119trznego krytyka\u201d jest cz\u0119\u015bci\u0105 to\u017csamo\u015bci wszystkich, ale do\u015bwiadczenie przemocy ze strony innych, bardzo silnie go wzmacnia, poniewa\u017c stanowi zewn\u0119trzne, \u201eobiektywne\u201d potwierdzenie tego, co i tak my\u015blimy o sobie samych. Ju\u017c nie tylko s\u0142ysz\u0119 w swojej g\u0142owie \u201eJestem s\u0142aba, nic nie umiem\u201d, bo te same s\u0142owa padaj\u0105 z ust bliskiej mi osoby \u2013 ojca, matki, m\u0119\u017ca, \u017cony\u2026\u00a0 Do\u015bwiadczenie z\u0142ego traktowania w dzieci\u0144stwie lub doros\u0142ym \u017cyciu, polegaj\u0105ce na zaniedbywaniu potrzeb, przemocy psychicznej, fizycznej czy seksualnej wzmacnia \u00a0krytyczny przekaz wobec siebie. Krzywdzone dziecko nie my\u015bli \u201emama czy tata s\u0105 \u017ali\u201d, bierze win\u0119 na siebie \u201eto ja jestem z\u0142y\/a, skoro jestem tak traktowany\/a \u201d, \u201ew\u0142a\u015bnie na to zas\u0142uguj\u0119\u201d, \u201ebardziej si\u0119 postaram, b\u0119d\u0119 bardziej idealna\/y i wtedy b\u0119d\u0105 mnie kocha\u0107\u201d .<\/p>\n

To staranie si\u0119 w sytuacji bycia ofiar\u0105 przemocy w rodzinie tak naprawd\u0119 nigdy nie ma ko\u0144ca, zawsze jest co\u015b \u201enie tak\u201d, co mo\u017ce spowodowa\u0107 akt przemocy ze strony sprawc\u00f3w. Dziecko czy osoba doros\u0142a w\u00a0 sytuacji przemocy wzmacnia w sobie wewn\u0119trznego krytyka, bo ten mechanizm ma s\u0142u\u017cy\u0107 ochronie. \u201eJe\u015bli b\u0119d\u0119 bardziej doskona\u0142a\/y, to mo\u017ce nie b\u0119d\u0119 zas\u0142ugiwa\u0142a na tak z\u0142e traktowanie, jakie mnie spotyka\u201d. Oczywi\u015bcie jest to z\u0142udzenie ochrony, bo \u017cadna forma \u201edoskona\u0142o\u015bci\u201d nie zatrzyma agresora\/ki, buduj\u0105cego\/ej swoje poczucie warto\u015bci na w\u0142adzy i kontroli. Jednak z perspektywy ofiary, nadzieja na zmian\u0119 zachowania sprawcy, o ile \u201ebardziej go\/j\u0105 zadowol\u0119\u201d potrafi trwa\u0107 latami\u2026<\/p>\n

Do\u015bwiadczenie przemocy w rodzinie, zar\u00f3wno w dzieci\u0144stwie jak i doros\u0142ym \u017cyciu, na tyle mocno wzmacnia g\u0142os \u201ewewn\u0119trznego krytyka\u201d, \u017ce z czasem trudno jest \u00a0popatrze\u0107 na siebie z jakiejkolwiek pozytywnej perspektywy.\u00a0 Traci si\u0119 mo\u017cliwo\u015b\u0107\u00a0 zobaczenia swoich mocnych stron, nieustannie podwa\u017ca swoje oczywiste\u00a0 atuty, \u017cyje\u00a0 w poczuciu \u00a0\u201egorszo\u015bci\u201d od innych i d\u0105\u017ceniu do nieosi\u0105galnej perfekcji, \u017cywi\u00a0 si\u0119 wyidealizowany obraz pozytywnego \u017cycia innych na tle kt\u00f3rych w\u0142asne osi\u0105gni\u0119cia i sukcesy wydaj\u0105 si\u0119 b\u0142ahe i bez znaczenia.\u00a0 Na poziomie emocji towarzyszy temu l\u0119k i obni\u017cony nastr\u00f3j, kt\u00f3ry stanowi kolejny pow\u00f3d do z\u0142ego my\u015blenia o sobie (\u201ejestem nienormalna, ci\u0105gle si\u0119 czego\u015b boj\u0119\u201d) i tak skutek staje si\u0119 przyczyn\u0105 kolejnego problemu\u2026<\/p>\n

Rozpoznawanie \u201ekrytyka wewn\u0119trznego \u201d<\/strong><\/p>\n

G\u0142os wewn\u0119trznego krytyka stanowi cz\u0119sto tak dominuj\u0105c\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 naszej to\u017csamo\u015bci, z kt\u00f3r\u0105 przyzwyczaili\u015bmy\/\u0142y\u015bmy si\u0119 uto\u017csamia\u0107, \u017ce traktujemy ten przekaz jako obiektywn\u0105 prawd\u0119 o sobie. \u201eRzeczywi\u015bcie jestem s\u0142aba, zjad\u0142am ciastko, cho\u0107 sobie obiecywa\u0142am przej\u015b\u0107 na diet\u0119\u201d. W takim momencie trudno jest o refleksj\u0119 np. \u201eTo nie jest jedyna prawda na m\u00f3j temat. Zjad\u0142am ciastko, ale nie \u015bwiadczy to w \u017caden spos\u00f3b ani\u00a0 o mojej sile ani s\u0142abo\u015bci\u201d. Osoby mocno \u201ezlane\u201d z krytycznym systemem przekona\u0144 tj. uto\u017csamiaj\u0105ce si\u0119 z tym g\u0142osem, trac\u0105 mo\u017cliwo\u015b\u0107 patrzenia na siebie innymi oczami ni\u017c z perspektywy surowego, wymagaj\u0105cego rodzica. Ka\u017cda sytuacja, w kt\u00f3rej nasz monolog wewn\u0119trzny prowadzi do obni\u017cenia samopoczucia, spadku energii, poczucia winy i wstydu za siebie, os\u0142abienia pozytywnej samooceny, jest z du\u017cym prawdopodobie\u0144stwem \u201eautorstwa\u201d naszego krytyka. Mo\u017cemy tego nie zauwa\u017ca\u0107 na poziomie \u015bwiadomym tj. nie mie\u0107 refleksji \u201eoj, to m\u00f3j krytyk\u201d, ale na pewno poczujemy to na poziomie naszego cia\u0142a. Wewn\u0119trzny krytyk parali\u017cuje, blokuje, hamuje ekspresj\u0119, zamyka usta, zmusza do wycofywania si\u0119, powoduje usztywnienie cia\u0142a, niepok\u00f3j wewn\u0119trzny, \u015bciskanie w \u017co\u0142\u0105dku\u2026 Je\u015bli my\u015bl\u0105c na sw\u00f3j temat do\u015bwiadczamy b\u00f3lu, wstydu, l\u0119ku to prawdopodobnie w\u0142a\u015bnie patrzymy na siebie przez pryzmat \u201ekrytyka\u201d.<\/p>\n

\u201eKochaj\u0105cy rodzic\u201d – transformowanie g\u0142osu \u201ekrytyka\u201d<\/strong><\/p>\n

Wychodzenie poza g\u0142os surowego \u201ekrytyka wewn\u0119trznego\u201d\u00a0 jest procesem stopniowym. Celem jest post\u0119p i rozw\u00f3j, nie perfekcja (to domena \u201ekrytyka\u201d). Transformacja \u00a0przekona\u0144 \u201ekrytycznego rodzica\u201d, kt\u00f3re nie pozwalaj\u0105 nam\u00a0 si\u0119 zrelaksowa\u0107, cieszy\u0107 z tego kim jeste\u015bmy, do\u015bwiadcza\u0107 w pe\u0142ni \u017cycia w stron\u0119\u00a0 przekona\u0144 \u201erodzica kochaj\u0105cego\u201d. Nie chodzi o to, aby \u201euwolni\u0107\u201d dziecko i pod\u0105\u017ca\u0107\u00a0 w \u017cyciu za wszystkim swoimi \u201eniezsocjalizowanymi\u201d impulsami. By\u0142oby to niebezpieczne dla nas samych – jednostronna dominacja jakiegokolwiek aspektu prowadzi do nier\u00f3wnowagi. Dziecko potrzebuje doros\u0142ego, \u017ceby prze\u017cy\u0107 w skomplikowanej przestrzeni \u017cycia. Diada rodzic-dziecko jest niezb\u0119dna do przetrwania zar\u00f3wno w \u015bwiecie zewn\u0119trznym jak i wewn\u0119trznym.<\/p>\n

Problem polega na tym, \u017ce ten \u201dwewn\u0119trzny doros\u0142y\u201d u os\u00f3b, kt\u00f3re do\u015bwiadczy\u0142y przemocy przybiera form\u0119 nadu\u017cywaj\u0105cych przekona\u0144 i jest bardzo cz\u0119sto niech\u0119tny \u201edziecku\u201d – nieustannie podwa\u017ca jego perspektyw\u0119 \u201eto g\u0142upie co teraz pomy\u015bla\u0142am\u201d, zapomina o zaspokajaniu wa\u017cnych potrzeb \u201eteraz nie ma na to czasu, trzeba posprz\u0105ta\u0107\u201d, deprecjonuje prawd\u0119 do\u015bwiadczanych emocji \u201ejak mog\u0142am si\u0119 tak g\u0142upio zez\u0142o\u015bci\u0107, przecie\u017c on tego nie zrobi\u0142 specjalnie\u201d itp. Robimy to automatycznie w naszym doros\u0142ym \u017cyciu. Brakuje \u201eracjonalnego doros\u0142ego\u201d, kt\u00f3ry popatrzy na nasz\u0105 sytuacj\u0119 nie tylko z perspektywy braku, ale r\u00f3wnocze\u015bnie pe\u0142ni, kt\u00f3r\u0105 jeste\u015bmy w ka\u017cdym momencie \u017cycia.<\/p>\n

Uzdrawianie d\u0142ugoterminowych skutk\u00f3w doznanej przemocy to odkrywanie, \u017ce istnieje mo\u017cliwo\u015b\u0107 wyboru na poziomie tego na czym skupiamy sw\u00f3j umys\u0142, jakimi przekonaniami karmimy same\/ych siebie. To praca nad rozwijaniem swojej \u015bwiadomo\u015bci. W moim do\u015bwiadczeniu pracy z kobietami, kt\u00f3re do\u015bwiadczy\u0142y przemocy, proces ten wi\u0105\u017ce si\u0119 cz\u0119sto z uwolnieniem energii emocjonalnego \u017calu, kt\u00f3ry zosta\u0142 \u201ezamro\u017cony\u201d w przesz\u0142o\u015bci, bo by\u0142 zbyt du\u017cy i przyt\u0142aczaj\u0105cy. Wracaj\u0105 uczucia b\u00f3lu i zranienia, kt\u00f3re, wydawa\u0142oby si\u0119, \u017ce jest ju\u017c za nami. Cierpienie to jednak tylko fragment drogi powrotu do kontaktu z w\u0142asnymi emocjami. Nasze \u201ewewn\u0119trzne dziecko\u201d jest czym\u015b o wiele bogatszym i pe\u0142niejszym ni\u017c tylko zapis krzywd, kt\u00f3re w sobie nosimy. To tak\u017ce mo\u017cliwo\u015b\u0107 bardziej autentycznego do\u015bwiadczania rado\u015bci, zabawy, kontaktu z duchowo\u015bci\u0105, jakkolwiek j\u0105 rozumiemy.<\/p>\n

Praca z procesem jako narz\u0119dzie transformacji krytyka wewn\u0119trznego<\/strong><\/p>\n

Transformowanie\u00a0 g\u0142osu krytyka oznacza \u00a0nauczenie si\u0119 \u015bwiadomego dostrzegania r\u00f3\u017cnych aspekt\u00f3w systemu w\u0142asnych przekona\u0144, odr\u00f3\u017cniania jednych \u201eg\u0142os\u00f3w\u201d od innych, \u201ewy\u0142apywania\u201d deprecjonuj\u0105cych my\u015bli na sw\u00f3j temat i nie pod\u0105\u017cania za nimi w spos\u00f3b automatyczny. Umiej\u0119tno\u015b\u0107 poddawania swego wewn\u0119trznego dialogu \u015bwiadomej refleksji. \u201eCzy na prawd\u0119 jestem s\u0142aba?\u201d, \u201eKto mnie nauczy\u0142 takiego my\u015blenia osobie?\u201d, \u201eCzy to przekonanie s\u0142u\u017cy mi?\u201d, \u201eCzy s\u0105 sytuacje, w kt\u00f3rych jestem silna?\u201d \u201eDo czego potrzebowa\u0142am zrobienia, tego co nazywam teraz g\u0142upim\u201d itp. Rozwijanie samo\u015bwiadomo\u015bci jest wa\u017cnym etapem \u201edetronizowania\u201d g\u0142osu krytyka i pozbawiania go w\u0142adzy jak\u0105 cz\u0119sto posiada nad naszym \u017cyciem. Transformacja krytycznych przekona\u0144 na sw\u00f3j temat jest procesem polegaj\u0105cym na przechodzeniu od cz\u0119sto pe\u0142nej negacji siebie w stron\u0119 budowania realnego obrazu tego kim jestem, widzenia swoich mocnych stron jak i obszar\u00f3w do rozwoju.<\/p>\n

Wychodzenie poza \u201ekrytyka\u201d \u2013 kontakt z \u201eautentycznym ja\u201d<\/strong><\/p>\n

Odkrywanie przekona\u0144 \u201ekrytyka\u201d i nie pod\u0105\u017canie za nimi to wa\u017cna, pierwsza\u00a0 cz\u0119\u015b\u0107 transformacji.<\/p>\n

Druga, to odkrywanie za jakimi innymi wewn\u0119trznymi g\u0142osami chc\u0119 pod\u0105\u017ca\u0107 w \u017cyciu. Tym najg\u0142\u0119bszym i najbardziej indywidualnym jest nasze \u201eautentyczne ja\u201d, \u201eg\u0142os serca\u201d, \u201ewewn\u0119trzne dziecko\u201d. Te poj\u0119cia pochodz\u0105ce z r\u00f3\u017cnych tradycji psychologicznych, cho\u0107 nie do ko\u0144ca to\u017csame, maj\u0105 wiele podobie\u0144stw. Jest wiele sposob\u00f3w odnajdywania drogi powrotu do tego \u201ewydziedziczonego\u201d fragmentu siebie. Cz\u0119sto robimy to w spos\u00f3b ca\u0142kowicie intuicyjny i spontaniczny praktykuj\u0105c tw\u00f3rczo\u015b\u0107 – \u015bpiew, taniec, malowanie, rysowanie, zabaw\u0119, dzieci\u0119ce zabawy. Nie chodzi tu o kreatywno\u015b\u0107 w rozumieniu tworzenia dzie\u0142, kt\u00f3re dadz\u0105 nam akceptacj\u0119 innych, ale o tw\u00f3rczo\u015b\u0107 w sensie pozwolenia sobie na swobodn\u0105, niczym nie skr\u0119powan\u0105 ekspresj\u0119 w dowolnej dziedzinie, kt\u00f3ra sprawia nam przyjemno\u015b\u0107. Tw\u00f3rczo\u015b\u0107, w kt\u00f3rej chodzi o drog\u0119, nie o cel, czyli dok\u0142adnie tak jak to by\u0142o w przedszkolu\u2026<\/p>\n

Dziecko, kt\u00f3re w nas mieszka od\u017cywa tak\u017ce w kontakcie z natur\u0105, \u017cywio\u0142ami przyrody, zwierz\u0119tami, ro\u015blinami. To nie jest przypadek, \u017ce odzyskujemy si\u0142y w trakcie wakacji. To jedyny czas w naszej kulturze kiedy \u201eoficjalnie\u201d pozwalamy sobie na dwa-trzy tygodnie w roku zdj\u0105\u0107 sztywny garnitur wszelkiego rodzaju powinno\u015bci. Kontakt z \u201dwewn\u0119trznym dzieckiem\u201d daje energi\u0119, wycisza, \u201e\u0142aduje akumulatory\u201d, to powr\u00f3t do swoich korzeni r\u00f3wnie\u017c na poziomie energii. Energia dziecka jest mocna i \u017cywa, wystarczy popatrze\u0107 na bawi\u0105ce si\u0119 maluchy, z nasz\u0105 psychik\u0105 jest tak samo.<\/p>\n

Uzdrawianie d\u0142ugoterminowych skutk\u00f3w przemocy to w moim rozumieniu praca nad przywracaniem wewn\u0119trznej r\u00f3wnowagi, rozwijaniem tych aspekt\u00f3w wewn\u0119trznego \u015bwiata, kt\u00f3re uleg\u0142y st\u0142umieniu lub wr\u0119cz nie mog\u0142y si\u0119 rozwin\u0105\u0107 i ograniczaniem tego co rozros\u0142o si\u0119 w nadmiarze. Kobiety, z kt\u00f3rymi pracuj\u0119, generalnie potrzebuj\u0105 nauczy\u0107 si\u0119 robienia przestrzeni dla swojego \u201ewewn\u0119trznego dziecka\u201d i ograniczenia perspektywy \u201ewewn\u0119trznego krytyka\u201d na rzecz \u201eracjonalnego doros\u0142ego\u201d.<\/p>\n

W mojej praktyce bardzo skutecznymi sposobami \u201eprzywo\u0142ywania\u201d kontaktu z \u201edzieckiem\u201d jest praca z doznaniami na poziomie cia\u0142a, wizualizacja, praca metodami terapii przez sztuk\u0119 \u2013 rysowanie, pisanie list\u00f3w i bajek, szycie, tworzenie rze\u017ab, kontakt z wewn\u0119trznymi doznaniami \u00a0za pomoc\u0105 muzyki. Praca z \u201edoros\u0142ym\u201d aspektem wi\u0105\u017ce si\u0119 z rozwijaniem samo\u015bwiadomo\u015bci i prac\u0105 nad transformowaniem\u00a0 przekona\u0144. Przemoc ko\u0144czy si\u0119 naprawd\u0119 dopiero wtedy, kiedy przestajemy j\u0105 stosowa\u0107 wobec samych siebie\u2026<\/p>\n

Agnieszka Czapczy\u0144ska<\/strong> \u2013 psycholo\u017cka, psychoterapeutka, superwizorka w zakresie przeciwdzia\u0142ania przemocy w rodzinie<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Nasza to\u017csamo\u015b\u0107 sk\u0142ada si\u0119 w wielu system\u00f3w przekona\u0144, kt\u00f3re cz\u0119sto s\u0105 ze sob\u0105 w bardzo g\u0142\u0119bokim konflikcie.\u00a0 Trudno sobie wyobrazi\u0107\u00a0 jak liczn\u0105 \u201erodzin\u0105\u201d s\u0105 nasze wewn\u0119trzne systemy przekona\u0144. Jest to dotkliwie zauwa\u017calne zw\u0142aszcza w sytuacji konfliktu wewn\u0119trznego, w kt\u00f3rym trudno nam podj\u0105\u0107 decyzj\u0119. \u00a0\u00a0<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"","_et_pb_old_content":"","footnotes":""},"categories":[3],"tags":[],"class_list":["post-416","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-teksty"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/416"}],"collection":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=416"}],"version-history":[{"count":9,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/416\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":509,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/416\/revisions\/509"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=416"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=416"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=416"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}