W domu dotkni\u0119tym problemem alkoholowym wszyscy czuj\u0105 si\u0119 \u017ale, prze\u017cywaj\u0105 bezradno\u015b\u0107, bezsilno\u015b\u0107, opuszczenie, z\u0142o\u015b\u0107, wstyd… Jednak nikt o tym nie m\u00f3wi. Historia ka\u017cdej rodziny jest inna, ale \u0142\u0105czy je podobny klimat emocjonalny. G\u0142\u00f3wne zasady rz\u0105dz\u0105ce \u017cyciem uczuciowym domu dotkni\u0119tego problemem alkoholowym to \u201enie m\u00f3w\u201d, \u201e nie ufaj\u201d i \u201enie czuj\u201d. Nakaz milczenia zobowi\u0105zuje do utrzymania w tajemnicy tego, czego do\u015bwiadczaj\u0105 na co dzie\u0144 cz\u0142onkowie rodziny, do omijania tematu picia i cz\u0119sto przemocy. Oznacza to \u017cycie w ci\u0105g\u0142ym zaprzeczaniu prawdzie swoich spostrze\u017ce\u0144. K\u0142amstwo staje normalnym si\u0119 sposobem komunikacji \u201ewidz\u0119, \u017ce ojciec jest pijany, ale m\u00f3wi\u0119 s\u0105siadom, \u017ce po prostu si\u0119 \u017ale czuje\u201d. Drugi zakaz rodzinny \u201enie ufaj\u201d wynika z niedotrzymania przez doros\u0142ych obietnic, domowych k\u0142\u00f3tni i awantur, nieustannie naruszanego poczucia bezpiecze\u0144stwa. Dziecko poddane takim do\u015bwiadczeniom uczy si\u0119 nieufno\u015bci, kt\u00f3ra przenosi si\u0119 na innych i uniemo\u017cliwia \u00a0uzyskanie wsparcia czy nawi\u0105zywanie bliskich relacji. Trzecia norma dotyczy nie ujawniania prawdziwych uczu\u0107. Dziecko uzale\u017cnionego rodzica czy rodzic\u00f3w nie mo\u017ce otwarcie okazywa\u0107 swych trudnych prze\u017cy\u0107: l\u0119ku, rozczarowania, z\u0142o\u015bci, nienawi\u015bci wstydu, uczy si\u0119 spychania ich, t\u0142umienia. Jest nauczone silnego kontrolowania swoich emocji.<\/p>\n

Branie odpowiedzialno\u015bci za rodzinny chaos<\/p>\n

W rodzinie alkoholowej najwi\u0119cej energii po\u015bwi\u0119ca si\u0119 na pr\u00f3by ratowania osoby uzale\u017cnionej oraz na utrzymanie rodzinnej tajemnicy, \u017ce „wszystko jest w porz\u0105dku”. Niewiele czasu i uwagi pozostaje na zaspokojenie potrzeb dzieci. Do dziecka docieraj\u0105 liczne dowody panuj\u0105cej w rodzinie choroby, a jednocze\u015bnie wszyscy zaprzeczaj\u0105 jej istnieniu. Dziecku trudno jest\u00a0 poj\u0105\u0107 dlaczego kto\u015b najbli\u017cszy czasami zachowuje si\u0119 tak jakby kocha\u0142, a \u00a0innym razem swoim zachowaniem i s\u0142owami temu zaprzecza. Dziecko dorasta w atmosferze chaosu, otrzymuje\u00a0 sprzeczne informacje, niczego nie jest w stanie przewidzie\u0107 i niczego zaplanowa\u0107. Jest to \u017cycie w ci\u0105g\u0142ym ryzyku i niepewno\u015bci. Nigdy nie wiadomo czy rodzic wr\u00f3ci do domu pijany czy trze\u017awy, czy b\u0119dzie awantura czy nie, czy b\u0119dzie spokojna noc czy trzeba b\u0119dzie ucieka\u0107 do babci? \u00a0Dziecko zaczyna przystosowywa\u0107 si\u0119 do nienormalnych warunk\u00f3w, co wymaga olbrzymiej samokontroli, bo ka\u017cdy nieprzemy\u015blany ruch mo\u017ce spowodowa\u0107 katastrof\u0119\u2026 Dziecko zaczyna wierzy\u0107 w to, \u017ce od jego zachowania zale\u017cy zachowanie pij\u0105cego rodzica i r\u00f3wnowaga domu. Wierzy, \u017ce tata krzyczy dlatego, \u017ce ono zbyt g\u0142o\u015bno si\u0119 bawi\u0142o, dosta\u0142o z\u0142y stopie\u0144 w szkole, \u017ale si\u0119 zachowa\u0142o. Dziecko zwykle bierze na siebie cz\u0119\u015b\u0107 odpowiedzialno\u015bci za picie rodzica „musz\u0119 si\u0119 tak zachowywa\u0107, aby rodzic nie mia\u0142 pretekstu do picia, to zale\u017cy ode mnie”. Jednocze\u015bnie pojawia si\u0119 poczucie winy, gdy nie udaje si\u0119 temu sprosta\u0107 i rodzic pije „zdenerwowa\u0142em go, pije przeze mnie\u201d.<\/p>\n

Role w rodzinie<\/p>\n

Sposobem na przetrwanie w tym chaosie s\u0105 sztywne role czyli wzorce zachowa\u0144. Nale\u017cy do nich \u201ebohater\/ka rodziny\u201d, zazwyczaj rola \u00a0najstarszego dziecka.\u00a0 Polega ona na\u00a0 po\u015bwi\u0119ceniu \u00a0dla swojej rodziny . \u201eBohater\/ka\u201d cz\u0119sto rezygnuje z bardzo wa\u017cnych osobistych cel\u00f3w \u017cyciowych, by godzi\u0107 zwa\u015bnionych rodzic\u00f3w, kszta\u0142ci\u0107 m\u0142odsze rodze\u0144stwo, nak\u0142ada\u0107 na siebie liczne obci\u0105\u017cenia, obowi\u0105zki, aby innym by\u0142o lepiej\u2026 \u201eBohater\/ka rodzinny\u201d nigdy nie m\u00f3wi \u201eStop!\u201d. Ma nisk\u0105 \u015bwiadomo\u015b\u0107 w\u0142asnych potrzeb, bo uczy si\u0119 dba\u0107 tylko o innych. Nie odczuwa zm\u0119czenia ani nie odbiera sygna\u0142\u00f3w choroby. Kolejn\u0105 rol\u0105 jest\u00a0 \u201ekozio\u0142 ofiarny\u201d, \u00a0dziecko przepe\u0142nione niepokornym buntem. To cz\u0119sto g\u0142\u00f3wna ofiara \u00a0upokorze\u0144 i agresji ze strony uzale\u017cnionego rodzica, z\u0142y ucze\u0144 , wagarowicz, dziecko uciekaj\u0105ce z domu tzw. \u201eniedobre\u00a0 i trudne dziecko\u201d. \u201eKozio\u0142 ofiarny\u201d szuka aprobaty i oparcia w grupach r\u00f3wie\u015bniczych cz\u0119sto nastawionych antyspo\u0142ecznie. Zupe\u0142nie inaczej zachowuje si\u0119 \u201edziecko maskotka\u201d . Jego rola \u00a0polega na poprawianiu nastroju w rodzinie, roz\u0142adowywaniu napi\u0119cia u\u015bmiechem i humorem. To dziecko umie by\u0107 przymilne, urocze, pe\u0142ne wdzi\u0119ku. Ukochana c\u00f3reczka taty lub synek mamy. Nikt go nigdy nie traktuje powa\u017cnie, jest to jego dramat, gdy\u017c \u201edziecko maskotka\u201d zatraca w swoim \u017cyciu granic\u0119 mi\u0119dzy byciem na serio a ci\u0105g\u0142ym \u017cartem. Zawsze robi dobr\u0105 min\u0119 do z\u0142ej gry, w \u015brodku czuje si\u0119 \u00a0jednak przestraszone, niepewne, osamotnione i \u00a0pe\u0142ne l\u0119ku. Kolejn\u0105 typow\u0105 rol\u0105 jest \u201ezagubione dziecko\u201d , czyli dziecko, kt\u00f3rego\u00a0 w\u0142a\u015bciwie nie ma. Dziecko to jest na zewn\u0105trz nie\u015bmia\u0142e, trzyma si\u0119 na uboczu, jest zamkni\u0119te w sobie, bierne, pogr\u0105\u017cone w \u015bwiecie swoich fantazji i marze\u0144, gdzie wszystko jest doskona\u0142e i bezpieczne. Zazwyczaj dziecko takie nie sprawia problem\u00f3w wychowawczych.\u00a0 Cen\u0105 wycofania jest brak umiej\u0119tno\u015bci\u00a0 kontaktu i \u00a0wsp\u00f3\u0142\u017cycia z innymi lud\u017ami. Jest to cz\u0119sto najm\u0142odsze dziecko w rodzinie. Wewn\u0105trz czuje si\u0119 ono samotne, pokrzywdzone i nic nie warte.<\/p>\n

Przemoc w rodzinie z problemem alkoholowym<\/p>\n

W rodzinach w kt\u00f3rych wyst\u0119puje choroba alkoholowa dochodzi do\u00a0 r\u00f3\u017cnych form przemocy. Cz\u0119\u015bciej ni\u017c w innych domach wyst\u0119puje stosowanie kar fizycznych i zaniedbywanie dziecka. Wi\u0119kszo\u015b\u0107 akt\u00f3w przemocy dokonywana jest w sytuacjach konfliktu. Dziecko, kt\u00f3re do\u015bwiadcza przemocy staje si\u0119 po pewnym czasie l\u0119kliwe, napi\u0119te i niespokojne. Napi\u0119cie to mo\u017ce wyra\u017ca\u0107 si\u0119 poprzez\u00a0 nadpobudliwo\u015b\u0107, p\u0142aczliwo\u015b\u0107,\u00a0 moczenie nocne, agresywno\u015b\u0107. Stosowanie przemocy wobec dziecka w wi\u0119kszo\u015bci przypadk\u00f3w nie pozostawia widocznych \u015blad\u00f3w fizycznych, chyba \u017ce dokonywane jest z du\u017c\u0105 brutalno\u015bci\u0105. Dziecko w sytuacji krzywdy nie jest w stanie poradzi\u0107 sobie samo, mo\u017ce liczy\u0107 wy\u0142\u0105cznie i jedynie na pomoc osoby doros\u0142ej.<\/p>\n

Bezradno\u015b\u0107\u00a0 niepij\u0105cego rodzica<\/p>\n

Rodzic niepij\u0105cy zwykle pr\u00f3buje ochrania\u0107 dzieci. Jest w tym jednak cz\u0119sto nieskuteczny, bo jest tak mocno skoncentrowany \u00a0na swoim pij\u0105cym partnerze\/ce, \u017ce niewiele energii starcza mu na opiekowanie si\u0119 potrzebami emocjonalnymi dzieci. Dostatecznym wyzwaniem \u00a0dla trze\u017awego rodzica bywa utrzymanie codziennego bytu materialnego rodziny. Dziecko usi\u0142uje dojrze\u0107 w zachowaniach mamy i taty sens oraz logik\u0119, tak potrzebn\u0105 do tego, \u017ceby poczu\u0107 si\u0119 bezpiecznie. Jest to karko\u0142omne, pojawia si\u0119 my\u015bl \u201eskoro nie maj\u0105 dla mnie czasu i mi\u0142o\u015bci, to znaczy \u017ce moje \u017cycie nie ma \u017cadnego znaczenia\u201d. Na potwierdzenie tego przekonania dostaje liczne dowody z codziennego \u017cycia\u2026<\/p>\n

Klimat emocjonalny rodziny<\/p>\n

To co \u0142\u0105czy wszystkie dzieci wyrastaj\u0105ce w rodzinie z problemem alkoholowym, bez wzgl\u0119du na role jakie graj\u0105, to zachwiane poczucie w\u0142asnej warto\u015bci. Zale\u017cnemu od rodzic\u00f3w dziecku, \u0142atwiej jest poczu\u0107 w\u0142asn\u0105 win\u0119 ni\u017c uzna\u0107 przera\u017caj\u0105cy fakt, \u017ce np. tatusiowi, kt\u00f3ry powinien je otacza\u0107 opiek\u0105, nie mo\u017cna ufa\u0107. Dodatkowo pojawia si\u0119 poczucie winy w stosunku do niepij\u0105cej matki („ma tyle k\u0142opot\u00f3w z ojcem, a ja jej jeszcze dok\u0142adam swoje”). Dziecko dorastaj\u0105ce w rodzinie z problemem alkoholowym prze\u017cywa prawie zawsze wstyd za rodzic\u00f3w i za ca\u0142\u0105 swoj\u0105 rodzin\u0119. Izoluje si\u0119 od r\u00f3wie\u015bnik\u00f3w, nikogo nie przyprowadza do domu. Nie wchodzi w bliskie relacje, bo za\u017cy\u0142o\u015b\u0107 mo\u017ce spowodowa\u0107, \u017ce trzeba b\u0119dzie kt\u00f3re\u015b z dzieci zaprosi\u0107 do siebie. A wtedy wszystko si\u0119 mo\u017ce wyda\u0107, kto\u015b mo\u017ce odkry\u0107 tajemnic\u0119. Dziecko \u017cyje w poczuciu krzywdy, poczuciu, \u017ce jest gorsze ni\u017c inne dzieci, mniej kochane, mniej zadbane, mniej warte. Poczucie krzywdy wzmagane jest przez wyobra\u017cenie, \u00a0\u017ce inne dzieci nie prze\u017cywaj\u0105 takich dramat\u00f3w. Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym szybko uczy si\u0119, \u017ce zachowania pij\u0105cego rodzica s\u0105 spo\u0142ecznie odrzucane. Obserwuj\u0105c tat\u0119, czy mam\u0119 po alkoholu wiele razy samo czuje si\u0119 za\u017cenowane. Wstydzi si\u0119, \u017ce jego rodzice w konfrontacji z rodzicami koleg\u00f3w wypadaj\u0105 gorzej – tamci odnosz\u0105 sukcesy, a ono nie ma si\u0119 czym chwali\u0107. Problemy emocjonalne dzieci\u0144stwa sp\u0119dzonego z uzale\u017cnionym rodzicem nie znikaj\u0105 wraz z dorastaniem. Ten baga\u017c\u00a0 przenosimy p\u00f3\u017aniej w doros\u0142e \u017cycie. By\u0107 dzieckiem alkoholika oznacza mie\u0107 wiele\u00a0 do\u015bwiadcze\u0144, kt\u00f3re przerastaj\u0105 mo\u017cliwo\u015b\u0107 sprostania im tak\u017ce w doros\u0142ym \u017cyciu.<\/p>\n

Jak pom\u00f3c dzieciom<\/p>\n

Dzieci uzale\u017cnionych rodzic\u00f3w bezwzgl\u0119dnie potrzebuj\u0105 pomocy doros\u0142ych. Same nie s\u0105 w stanie sobie pom\u00f3c. Wa\u017cne jest, aby trafi\u0142y do miejsca w kt\u00f3rym dowiedz\u0105 si\u0119, \u017ce nie s\u0105 same. Nie s\u0105 winne choroby rodzic\u00f3w, nawet je\u015bli kiedy\u015b s\u0142ysza\u0142y z ich ust takie oskar\u017cenia. To, \u017ce ojciec czy matka pije nie znaczy, \u017ce ich nie kocha. Zas\u0142uguj\u0105 na pomoc i maj\u0105 prawo do udanego \u017cycia . \u00a0Pomoc tak\u0105 mo\u017cna uzyska\u0107 w o\u015brodkach terapii, w kt\u00f3rych leczy si\u0119 alkoholik\u00f3w.\u00a0 To my, doro\u015bli jeste\u015bmy odpowiedzialni za ich dobre dzieci\u0144stwo.<\/p>\n

 <\/p>\n

Agnieszka Czapczy\u0144ska<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

W domu dotkni\u0119tym problemem alkoholowym wszyscy czuj\u0105 si\u0119 \u017ale, prze\u017cywaj\u0105 bezradno\u015b\u0107, bezsilno\u015b\u0107, opuszczenie, z\u0142o\u015b\u0107, wstyd… Jednak nikt o tym nie m\u00f3wi. Historia ka\u017cdej rodziny jest inna, ale \u0142\u0105czy je podobny klimat emocjonalny. G\u0142\u00f3wne zasady rz\u0105dz\u0105ce \u017cyciem uczuciowym domu dotkni\u0119tego problemem alkoholowym to \u201enie m\u00f3w\u201d, \u201e nie ufaj\u201d i \u201enie czuj\u201d. Nakaz milczenia zobowi\u0105zuje do utrzymania […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"","_et_pb_old_content":"","footnotes":""},"categories":[3],"tags":[],"class_list":["post-675","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-teksty"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/675"}],"collection":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=675"}],"version-history":[{"count":5,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/675\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":680,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/675\/revisions\/680"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=675"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=675"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/radoscbycia.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=675"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}